Hamza Bendelladj – “Kulib turuvchi xaker” ortidagi haqiqat

Hamza Bendelladj – Jazoirlik yosh xaker, 1988 yilda tug‘ilgan. U xalqaro miqyosda mashhur bo‘lgan “Smile Hacker” (Kulib turuvchi xaker) laqabini olgan. Sababi: 2013-yilda Tailand aeroportida hibsga olingan paytda ham u o‘zini xotirjam tutib, kameralar qarshisida kulib turgan.

U kompyuter fanlari bo‘yicha oliy ma’lumotga ega bo‘lgan va yoshligidan dasturlash bilan shug‘ullangan.
Qanday jinoyat qilgan?
Hamza Bendelladj SpyEye deb nomlangan zararli dastur (malware) orqali o‘nlab davlatlardagi minglab kompyuter tizimlariga kirishga muvaffaq bo‘lgan. Bu virus orqali foydalanuvchilarning bank ma’lumotlari, login-parollari va boshqa maxfiy ma’lumotlarini o‘g‘irlab:
- 217 dan ortiq bank va moliyaviy institutlarga kirishgan;
-$100 million dollardan ortiq zarar yetkazgan;
AQSh, Evropa va Osiyodagi bank tizimlariga tajovuz qilgan.

SpyEye – o‘z vaqtida dunyodagi eng xavfli banking trojanlaridan biri sanalgan. Bu zararli dastur yordamida foydalanuvchilar xabarisiz ularning onlayn bank sahifalariga kirishish, tranzaksiyalarni yashirincha amalga oshirish va hatto autentifikatsiyani chetlab o‘tish mumkin edi.

Bu virusning xavfliligi:
- Antiviruslar tomonidan aniqlanishi juda qiyin edi;

-Internet-banking tizimlaridagi zaifliklardan foydalanardi;

-Ijtimoiy muhandislik texnikalari bilan birga ishlatilgan.

Qamoqqa olinishi va hukm
-2013-yil: Tailandda hibsga olinadi;

-AQSh uni ekstraditsiya qilishni talab qiladi;

-2016-yil: AQShda sud bo‘lib o‘tadi va 15 yil qamoq jazosiga hukm qilinadi.

Bendelladj o‘zining sherigi, rus xaker Aleksandr Andreevich Panin (SpyEye yaratuvchisi) bilan birgalikda ayblangan.

Qiziqarli faktlar:
-Internetda Hamza Bendelladj haqida afsonalar
tarqalgan: ba’zilar uni G‘azoga pul o‘tkazgan “xayrixoh” deb ham ko‘rsatishadi, ammo bu da’volar rasmiy manbalar tomonidan tasdiqlanmagan.

-U “Robin Gud” sifatida ko‘rsatilgan: boy banklardan pul o‘g‘irlab, kambag‘allarga bergani aytiladi — lekin bu shunchaki internet afsonasi.

-Hibsga olinayotganida, kameralar qarshisida kulib turgani sababli u internetda mem va simvolga aylangan.

Hamza Bendelladj – zamonaviy kiberjinoyatchilik tarixidagi eng mashhur shaxslardan biri. U nafaqat o‘zining texnik bilimlari bilan, balki omma oldida xotirjam va “xotirjam xaker” sifatida chiqqani bilan esda qolgan. Uning hikoyasi – kiberxavfsizlikning ikki chekkasi: bilim yaxshi qo‘llanilsa – himoya, yomon niyatda qo‘llanilsa – tahdiddir.