Himoya yo’llari
Himoya yo’llari
flowchart LR
A[Internetga kirish] --> B{Antivirus bor mi?}
B -->|Ha| C[Xavfsiz]
B -->|Yo'q| D[Xavfli!]
A --> E{Parol kuchli mi?}
E -->|Ha| F[Xavfsiz]
E -->|Yo'q| G[Xavfli!]
A --> H{Havola ishonchli mi?}
H -->|Ha| I[Xavfsiz]
H -->|Yo'q| J[Xavfli!]
Asosiy qoidalar:
1. Antivirus dasturini o’rnating
- Nima: Kompyuteringizni himoya qiladigan dastur
- Nima uchun: Viruslar va zararli dasturlardan saqlaydi
- Qanday: Windows Security yoki boshqa antivirus dasturini o’rnating
- Qachon: Har doim ishlashi kerak
2. Kuchli parol ishlating
- Nima: Murakkab va taxmin qilib bo’lmaydigan parol
- Nima uchun: Hisobingizni himoya qiladi
- Qanday: Katta harflar, kichik harflar, raqamlar, maxsus belgilar
- Misollar:
MyP@ssw0rd!,Str0ng#P@ss
3. Havolalarni tekshiring
- Nima: Havolani bosishdan oldin tekshirish
- Nima uchun: Xavfli saytlardan saqlaydi
- Qanday: HTTPS tekshiring, taniqli saytlar
- Belgilar: HTTP xavfli, shubhali nomlar
4. Ma’lumotlaringizni himoya qiling
- Nima: Shaxsiy ma’lumotlarni boshqalarga bermaslik
- Nima uchun: Ma’lumotlaringiz sizga tegishli
- Qanday: Hech kimga parol, bank ma’lumotlari bermang
- Maxfiy: Tug’ilgan kun, manzil, telefon raqam
5. Kengaytmalarni yangilang
- Nima: Dasturlarni yangi versiyaga yangilash
- Nima uchun: Eski dasturlar xavfli
- Qanday: Avtomatik yangilanishni yoqing
- Qachon: Muntazam yangilang
Xavfsizlik darajalari
mindmap
root((Xavfsizlik))
Antivirus
O'rnatish
Yangilash
Tekshirish
Parollar
Kuchli yaratish
Xavfsiz saqlash
Muntazam o'zgartirish
Havolalar
Tekshirish
Noma'lum havolalardan saqlanish
HTTPS tekshirish
Ma'lumotlar
Zaxira nusxasi
Shifrlash
Himoya qilish
Amaliy maslahatlar
Kompyuteringizni tekshiring:
- Antivirus dasturi o’rnatilganmi?
- Yangilanishlar yoqilganmi?
- Firewall faolmi?
- Zaxira nusxasi tayyorlanganmi?
Internetda xavfsiz bo’ling:
- HTTPS havolalarni ishlating
- Noma’lum havolalarni bosmang
- Shubhali xabarlarni e’tiborsiz qoldiring
- Ma’lumotlaringizni himoya qiling
Parollaringizni himoya qiling:
- Kuchli parollar yarating
- Har xil hisoblar uchun har xil parol
- Parollarni hech kimga bermang
- Muntazam o’zgartiring
Xotira uchun qisqacha:
🛡️ Antivirus - kompyuteringizning “qo’riqchisi”
🔐 Kuchli parol - uyingizning “kaliti”
🔍 Havolalarni tekshiring - “qaysi uyga kirayapsiz?”
📱 Ma’lumotlarni himoya qiling - “sirlaringizni saqlang”
🔄 Yangilang - “eski narsalar xavfli”