Kiber Gigiyena qoidalari
Kiber Gigiyena qoidalari
mindmap
root((Kiber Gigiyena))
Antivirus
O'rnatish
Yangilash
Tekshirish
Parollar
Kuchli yaratish
Xavfsiz saqlash
Muntazam o'zgartirish
Havolalar
Tekshirish
Noma'lum havolalardan saqlanish
HTTPS tekshirish
Ma'lumotlar
Zaxira nusxasi
Shifrlash
Himoya qilish
Asosiy qoidalar:
1. Antivirus dasturini o’rnating va yangilang
- Har doim ishlashi kerak - kompyuteringizni himoya qiladi
- Muntazam yangilang - yangi viruslardan himoya qiladi
- Tekshirish o’tkazing - haftada bir marta to’liq tekshirish
- Windows Security - bepul va ishonchli
2. Kuchli parollar yarating va saqlang
- Murakkab bo’lsin - katta harflar, kichik harflar, raqamlar, maxsus belgilar
- Har xil hisoblar uchun har xil parol - bir parol barcha hisoblar uchun emas
- Hech kimga bermang - hatto do’stlaringizga ham
- Muntazam o’zgartiring - 3-6 oyda bir marta
3. Havolalarni tekshiring
- HTTPS tekshiring - xavfsiz havolalar
- Taniqli saytlar - ishonchli manbalar
- Shubhali havolalardan saqlaning - noma’lum havolalarni bosmang
- URL ni tekshiring - havola to’g’ri ekanligini aniqlang
4. Ma’lumotlaringizni himoya qiling
- Shaxsiy ma’lumotlarni bermang - tug’ilgan kun, manzil, telefon
- Bank ma’lumotlarini himoya qiling - karta raqami, PIN kod
- Zaxira nusxasi tayyorlang - muhim fayllaringizni saqlang
- Shifrlash ishlating - muhim ma’lumotlarni shifrlang
5. Yangilanishlarni o’rnating
- Operatsion tizim - Windows, macOS, Linux
- Brauzerlar - Chrome, Firefox, Safari
- Dasturlar - barcha ilovalarni yangilang
- Avtomatik yangilanish - yoqing
Kundalik qoidalar:
Har kuni:
- ✅ Antivirus dasturini tekshiring
- ✅ Yangilanishlarni tekshiring
- ✅ Havolalarni tekshiring
- ✅ Ma’lumotlaringizni himoya qiling
Har hafta:
- ✅ To’liq virus tekshiruvi o’tkazing
- ✅ Zaxira nusxasi tayyorlang
- ✅ Parollaringizni tekshiring
- ✅ Dasturlarni yangilang
Har oy:
- ✅ Parollaringizni o’zgartiring
- ✅ Hisoblar ro’yxatini tekshiring
- ✅ Xavfsizlik sozlamalarini tekshiring
- ✅ Yangi xavflar haqida ma’lumot oling
Xavfsizlik darajalari:
graph TD
A[Boshlang'ich] --> B[Antivirus o'rnatish]
B --> C[Kuchli parol yaratish]
C --> D[Orta daraja]
D --> E[Havolalarni tekshirish]
E --> F[Ma'lumotlarni himoya qilish]
F --> G[Yuqori daraja]
G --> H[Shifrlash va zaxira]
H --> I[Professional daraja]
Xotira uchun qisqacha:
🛡️ Antivirus - har doim ishlashi kerak
🔐 Kuchli parol - murakkab va maxfiy
🔍 Havolalarni tekshiring - HTTPS va taniqli saytlar
📱 Ma’lumotlarni himoya qiling - shaxsiy ma’lumotlar maxfiy
🔄 Yangilang - eski dasturlar xavfli
📋 Muntazam tekshiring - xavfsizlik doimiy jarayon
Natija
Kiber Gigiyena - bu internetda xavfsiz bo’lish uchun oddiy qoidalarni bajarish. Xuddi real hayotda gigiyena qoidalariga rioya qilganingiz kabi, internetda ham o’zingizni himoya qilishingiz kerak.