Phishing belgilari
Phishing belgilari nima?
Phishing belgilari - bu firibgarlar aldovini aniqlash uchun ishlatiladigan belgilar. Bu belgilarni bilish sizni xavfli xabarlardan himoya qiladi.
Asosiy phishing belgilari
1. Tashvish yaratish
Tashvish yaratuvchi so’zlar:
- “Darhol harakat qiling!”
- “Vaqt tugayapti!”
- “Xavf ostidasiz!”
- “24 soat ichida javob bering!”
- “Darhol tiklang!”
Misol:
"Hisobingiz bloklangan! Darhol havolani bosib, hisobingizni tiklang!" 2. Sovrin va’da qilish
Sovrin va’dalari:
- “Sizga 1 million dollar tushdi!”
- “Bepul iPhone qo’lga kiriting!”
- “Yutuq sizniki!”
- “Bepul pul!”
- “Sovrin sizniki!”
Misol:
"Tabriklaymiz! Sizga iPhone 15 sovrin tushdi. Darhol havolani bosib, ma'lumotlaringizni kiriting!" 3. Xavf haqida ogohlantirish
Xavf ogohlantirishlari:
- “Hisobingiz bloklangan”
- “Ma’lumotlaringiz oshkor etildi”
- “Virus bor”
- “Kartangiz o’g’irlangan”
- “Soliq qarzingiz bor”
Misol:
"Xavf! Sizning ma'lumotlaringiz oshkor etildi. Darhol himoya qiling!" 4. Shaxsiy ma’lumotlar so’rash
So’raladigan ma’lumotlar:
- Parollar
- Bank karta raqami
- CVV kod
- Passport ma’lumotlari
- Telefon raqami
- Email manzili
Muhim eslatma:
Bank, email xizmati yoki boshqa ishonchli tashkilotlar hech qachon parol yoki bank ma’lumotlarini so’ramaydilar!
5. G’alati havolalar
Xavfli havola belgilari:
- HTTP havolalar (HTTPS emas)
- Noto’g’ri yozilgan domenlar (g00gle.com)
- Soxta domenlar (google.com.fake.com)
- Uzun va murakkab havolalar
Misol:
http://bank-uz.secure.net (HTTP, soxta domen) https://g00gle.com (noto'g'ri yozilgan) 6. G’alati email manzillar
Xavfli email belgilari:
- Noma’lum manzil (info@secure-bank.net)
- Noto’g’ri yozilgan (g00gle@gmail.com)
- Soxta domen (bank@google.com.secure.net)
7. Bad grammar va spelling xatolari
Xatolar:
- Noto’g’ri grammar
- Spelling xatolari
- G’alati iboralar
- Noto’g’ri terminlar
Misol:
"Darhol hisobingizni tiklang va ma'lumotlaringizni yuboring!" 8. Rasmiy tashkilot kabi ko’rinish
Soxta ko’rinishlar:
- Bank logotipi
- Rasmiy dizayn
- Taniqli brend nomi
- Professional ko’rinish
Eslatma: Firibgarlar ko’pincha rasmiy tashkilot kabi ko’rinish yaratadilar!
Phishing email misollari
Misol 1: Bank emaili
Mavzu: Hisobingiz bloklangan! Hurmatli mijoz, Sizning hisobingizda shubhali harakat aniqlangan. Darhol havolani bosib, hisobingizni tiklang: http://bank-uz.com.secure.net Vaqt tugayapti! Phishing belgilari:
- Tashvish yaratish (“darhol”, “vaqt tugayapti”)
- HTTP havola
- G’alati domen nomi
- Shaxsiy ma’lumotlar so’rash
Misol 2: Sovrin SMS
Sizga iPhone 15 sovrin tushdi! Havolani bosib, ma'lumotlaringizni kiriting: https://apple-gift.com Phishing belgilari:
- Sovrin va’dasi
- G’alati havola
- Ma’lumotlar so’rash
Xavfsizlik tekshiruvi
Xotira uchun qisqacha:
⚠️ Tashvish - “darhol harakat” degan xabarlar
🎁 Sovrin - “bepul pul” degan va’dalar
🚨 Xavf - “hisobingiz bloklangan” degan ogohlantirishlar
🔐 Shaxsiy ma’lumotlar - bank hech qachon so’ramaydi
🔗 G’alati havolalar - HTTP, noto’g’ri domenlar
📧 G’alati email - noma’lum manzillar
❌ Xatolar - bad grammar va spelling
🎭 Soxta ko’rinish - rasmiy tashkilot kabi
Natija
Phishing belgilari - bu firibgarlar aldovini aniqlash uchun muhim vosita. Bu belgilarni bilish va ularga e’tibor berish sizni xavfli xabarlardan himoya qiladi!