Himoya yo’llari

Manba tekshirish

Manba tekshirish qoidalari:

• ✅ Rasmiy saytlardan foydalanish - rasmiy saytlar
• ✅ Ko’p manbalardan tekshirish - bir manbadan emas
• ✅ Yangiliklar saytlarini tekshirish - yangiliklar saytlari
• ❌ Noma’lum manbalarga ishonmaslik - noma’lum manbalar
• ❌ Shubhali saytlarni ochmaslik - shubhali saytlar

Rasmiy manbalar:

• Hukumat saytlari - rasmiy tashkilotlar
• Taniqli yangiliklar - yaxshi ma’lum yangiliklar
• Ilmiy ma’lumotlar - ilmiy ma’lumotlar
• Universitet saytlari - ta’lim muassasalari
• Rasmiy tashkilotlar - rasmiy tashkilotlar

Manba tekshirish usullari:

• Google qidiruv - ko’p natijalarni ko’rish
• Yangiliklar saytlari - taniqli saytlardan
• Ijtimoiy tarmoqlar - odamlar fikri
• Rasmiy manbalar - hukumat saytlari
• Tekshirish - ko’p manbalardan tekshirish

Ko’p manbalardan tekshirish

Ko’p manbalardan tekshirish:

1. Google qidiruv - ko’p natijalarni ko’rish
2. Yangiliklar saytlari - taniqli saytlardan
3. Ijtimoiy tarmoqlar - odamlar fikri
4. Rasmiy manbalar - hukumat saytlari

Tekshirish natijasi:

• Haqiqiy ma’lumot - haqiqiy ma’lumot
• Yolg’on ma’lumot - yolg’on ma’lumot
• Shubhali ma’lumot - shubhali ma’lumot
• Aniq ma’lumot - aniq ma’lumot
• Ishonchli ma’lumot - ishonchli ma’lumot

Tekshirish qoidalari:

• Ko’p manbalardan - bir manbadan emas
• Rasmiy manbalardan - rasmiy manbalar
• Taniqli manbalardan - yaxshi ma’lum manbalar
• Ilmiy manbalardan - ilmiy manbalar
• Xavfsiz manbalardan - xavfsiz manbalar

Shubhali kontentni e’tiborsiz qoldirish

Shubhali kontent belgilari:

• ❌ Urgent yoki Darhol so’zlari - vaqt bosimi
• ❌ Katta va’dalar - katta va’dalar
• ❌ Shaxsiy ma’lumotlar so’rash - shaxsiy ma’lumotlar
• ❌ Pul talab qilish - pul talabi
• ❌ G’alati ovoz yoki video - g’alati kontent
• ❌ Tabiiy bo’lmagan harakatlar - tabiiy emas

Shubhali kontent xavflari:

• Ma’lumot o’g’rilash - shaxsiy ma’lumotlar
• Aldov - firibgarlik
• Maxfiy ma’lumotlar - maxfiy ma’lumotlar
• Shaxsiy ma’lumotlar - shaxsiy ma’lumotlar
• Xavfsizlik xavfi - xavfsizlik xavfi

Shubhali kontent himoyasi:

• E’tiborsiz qoldirish - shubhali kontentni
• O’chirish - shubhali kontentni
• Boshqalarga ogohlantirish - boshqalarni
• Xavfsizlik xizmatiga xabar berish - xavfsizlik xizmatiga
• Xavfsizlik choralari - xavfsizlik choralarini

Zamonaviy xavfsizlik qoidalari

Asosiy qoidalar:

1. Manba tekshirish - har doim rasmiy manbalardan
2. Ko’p manbalardan tekshirish - bir manbadan emas
3. Shubhali kontentni e’tiborsiz qoldirish - xavfli kontentni
4. AI va Deepfake haqida bilish - yangi xavflar
5. Yangi texnologiyalardan ehtiyot bo’lish - VR, IoT

Zamonaviy xavfsizlik tekshiruvi:

• Kunlik tekshiruv - har kun tekshirish
• Haftalik tekshiruv - haftada bir marta
• Oylik tekshiruv - oyda bir marta
• Xavfsizlik yangilash - yangi xavflar haqida
• Xavfsizlik qoidalari - qoidalarni yangilash

Zamonaviy xavfsizlik natijasi:

• Xavfsizlik - zamonaviy xavflardan himoya
• Bilim - zamonaviy xavflar haqida bilish
• Ehtiyotkorlik - zamonaviy xavflardan ehtiyot bo’lish
• Himoya - zamonaviy xavflardan himoya
• Xavfsizlik - zamonaviy xavfsizlik